Od 01 stycznia 2019 r. w świecie windykacji komorniczej zajdą wielkie zmiany. W ostatnich latach zawód komornika sądowego nie cieszył się zaufaniem społeczeństwa. Nowelizacja przepisów o komornikach sądowych ma na celu zmienić opinię publiczną w tym zakresie i skończyć z nadużyciami ze strony komorników sądowych, o których od czasu do czasu głośno w mediach. Jakie zmiany czekają komorników sądowych po wejściu w życie nowelizacji przeczytasz poniżej.
Nowelizacja przepisów o komornikach sądowych – nadzór nad komornikami
Obecnie nadzór nad komornikami jest tak naprawdę jedynie teoretyczny. Co prawda prezes sądu rejonowego ma nad nim formalną kontrolę, jednakże nie może zawiesić komornika w czynnościach lub go od nich odsunąć. Nie może także złożyć wniosku o odwołanie komornika nawet, gdy ma wiedzę na temat jego bezprawnego działania. Od 2019 r. prezes sądu rejonowego zostanie do tego uprawniony. Będzie mógł w trybie natychmiastowym odsunąć komornika od czynności, a nawet wnieść do Ministra Sprawiedliwości o odwołanie komornika sądowego ze stanowiska. Możliwa także stanie się kontrola poprzez wizytację, lustrację, czy skierowanie komornika na badania.
W teorii komornicy sądowi zobowiązani są stosować się do zarządzeń sądu. Po wchodzącej w życie zmianie sąd będzie mógł korygować błędne czynności komornika. W przypadku niezastosowania się do zarządzenia, sąd będzie mógł wyciągnąć wobec komornika konkretne służbowe konsekwencje. Wszystko to ma na celu zapewnić egzekucji prawidłowy tok.
Zmiana nastąpi także w kwestii kontroli kancelarii komorniczych przez prezesów sądów rejonowych. Do tej pory obowiązkowe kontrole kancelarii przeprowadzane były co 4 lata. Od 2019 r. częstotliwość kontroli będzie odbywała się raz na 2 lata, zaś doraźne kontrole będą mogły być prowadzone częściej. O każdej kontroli zawiadamiani będą naczelnicy urzędów skarbowych. Także biegli rewidenci będą mogli dokonać kontroli po uprzednim upoważnieniu przez prezesów sądów rejonowych. W związku z poszerzeniem kontroli, odpowiedniemu poszerzeniu ulegnie także katalog naruszeń prawa, skutkujących odpowiedzialnością dyscyplinarną komorników. Poszerzeniu ulegnie także nadzór nad komornikami sprawowany przez Ministra Sprawiedliwości. Nabędzie on uprawnienia w przedmiocie wszczęcia postępowania w sprawie odwołania komornika ze stanowiska, jeśli ten dokona rażącego naruszenia prawa.
Do tej pory komornik mógł, ale nie musiał dokonywać wejścia do mieszkania i jego przeszukania w asyście policji. Od nowego roku będzie to możliwe tylko w asyście policji.
Ochrona własności osób trzecich
Chyba każdy z nas słyszał historię o tym, jak komornik zajął rzecz osoby, która nie była dłużnikiem. Wynika to stąd, iż komornik uprawniony jest zająć każdą rzecz, która znajduje się we władaniu dłużnika. Co ciekawe, ma to miejsce nawet, jeśli nie jest on jej właścicielem. Od przyszłego roku komornik nie będzie mógł prowadzić egzekucji z rzeczy osób trzecich. Wystarczy bowiem, że przedstawimy dokument, w świetle którego dłużnik nie jest właścicielem rzeczy. Inne działania komornika sądowego będą uznawane za sprzeczne z prawem. Co więcej, osoby trzecie otrzymają uproszczoną drogę do zaskarżenia takiej czynności komornika.
Zmiany dotyczące skargi na czynność komornika
Sama skarga na czynność komornika ulegnie znacznej zmianie, z korzyścią dla skarżącego. Ta kwestia została przeze mnie omówiona w odrębnym artykule „ Nowelizacja przepisów o skardze na czynności komornika” , do którego lektury serdecznie zapraszam.
Szczegółowy katalog ruchomości niepodlegających zajęciu
Odbieranie dłużnikowi i jego rodzinie rzeczy niezbędnych do życia jest ciemną stroną zawodu komornika. Od przyszłego roku zmianie ulega również katalog rzeczy, które zajęciu mogą podlegać.
Wcześniej panowała duża dowolność i komornik sądowy arbitralnie zajmował wybrane ruchomości. Co do zasady, egzekucji z ruchomości nie podlegały pościel, bielizna i ubranie codzienne, niezbędne dla dłużnika i jego rodziny. Dodatkowo należy tu dodać ubranie niezbędne do pełnienia służby lub wykonywania zawodu. Od 01 stycznia 2019 r. do tego katalogu dołączą przedmioty urządzenia domowego niezbędne dla dłużnika i jego domowników, w szczególności lodówka, pralka, odkurzacz, piekarnik lub kuchenka mikrofalowa, płyta grzewcza służąca podgrzewaniu i przygotowywaniu posiłków, łóżka, stół i krzesła w liczbie niezbędnej dla dłużnika i jego domowników oraz po jednym źródle oświetlenia na izbę, chyba że są to przedmioty, których wartość znacznie przekracza przeciętną wartość nowych przedmiotów danego rodzaju. Rozszerzenie tej kategorii ograniczy zjawisko polegające na pozbawianiu dłużnika przedmiotów służących do przygotowania najprostszych posiłków, czy miejsca odpoczynku, w imię spłaty zadłużenia.
Szukasz pomocy w sprawach prawno-finansowych
Zapoznaj się z naszą ofertą
Nowelizacja przepisów o komornikach sądowych – zmiany dotyczące samych komorników
Zawód komornika sądowego jednoznacznie kojarzy nam się z zawodem prawniczym. Być może dla niektórych będzie to szokujące, ale wielu komorników nie ma wykształcenia wyższego prawniczego. Co więcej, część z nich nie ukończyła nawet studiów wyższych. Od 2019 r. ma to ulec zmianie. Komornicy sądowi nie posiadający wykształcenia prawniczego będą musieli odejść z zawodu. Na ewentualne uzupełnienie wymogów związanych z wykształceniem ustawodawca wyznaczył im 7 lat.
Zmianie ulegnie także wiek osoby, która będzie mogła wykonywać zawód komornika. Do tej pory komornikiem sądowym mogła zostać osoba, która ukończyła 26 lat. Być może ustawodawca uznał, że jest to zawód, który wymaga większego doświadczenia życiowego? Niemniej, od nowego roku komornikiem sądowym będzie mogła zostać osoba, która ukończyła 28 lat. A czy zmianie ulegnie górna granica wieku? Obecnie komornik sądowy może pracować w zawodzie do 70 roku życia. Maksymalny wiek komornika zostanie skrócony o 5 lat – do 65. roku życia. Tę zmianę tłumaczy się wymogiem dobrej kondycji fizycznej, jak i odporności psychicznej. Znając specyfikę pracy komornika sądowego, ciężko się z tym nie zgodzić.
Istotne zmiany dotyczą także opłat egzekucyjnych. Do tej pory, w myśl aktualnych przepisów, stanowiły one dochód komornika. Jest to dosyć kontrowersyjne, gdyż komornik sądowy działa w imieniu państwa. Już od 1 stycznia przyszłego roku opłaty egzekucyjne będą stanowić dochód państwa. Komornikom sądowym pozostanie wynagrodzenie prowizyjne będące częścią pobranych opłat. Wynagrodzenie prowizyjne komornika będzie maleć wraz z wysokością ściągniętych przez niego opłat.
Unormowaniu uległ także wymiar urlopu przysługującego komornikom. Obecnie przepisy nie określają, ile dni w roku komornik może przeznaczyć na urlop. Jeśli nie ma górnej granicy – nie ma też ograniczenia, żeby większość roku nie przebywać na urlopie. Od przyszłego roku kwestia ta ulegnie znaczącej zmianie. Komornik sądowy, jak większość pracowników, otrzyma 26 dni urlopu wypoczynkowego.
